Agonya

AGONYA

Antik Yunanca’da Agonia sözcüğü çoraklık ve kısırlık anlamındadır. Ama Agonya sözcüğünün Anadolu kökenli bir isim olup Antik Yunanca’ya uydurulmuş olabilir. Avunya antik kenti Troas’ın uç noktasına kurulmuştur ve Polichna ile Argyria gibi yerlere komşudur.

Avunya, Malazgirt Savaşı’ndan sonra bölgeye Bayat ve Afşar boyları yerleşmiştir. 1310 yılında Avunya Karesi Beyliği’nin eline geçmiş, Karesi Beyliği’nin Osmanlı’ya katılmasıyla Osmanlı Devleti’nin olmuştur. Osmanlı Devleti içindeki Avunya’yı Serdar ve Voyvoda isimli kişiler yönetmiştir.Yine belirli bir dönem Osmanlı içindeki Avunya’yı Avunya Serdarı Elhac Ali Ağa (1763-1764, Hicri 1177) isimli bir yönetici yönetmiştir.Avunya Tanzimat’dan sonra Karesi Vilayeti’ne bağlı bir kaza olmuştur. 1864 yılında Edremit Kazası’na bağlı bir nahiye olmuştur. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerindeki Avunya Nahiyesi’nin müdürü Bekir Naci Efendi’dir.

Kurtuluş Savaşı’nda Avunya kuzeyindeki dağlarla Biga ve Yenice gibi isyan bölgelerinden ayrıldığı için güvenliydi. Avunya halkı Yakup Tütüncü önderliğinde işgallere karşı Agonya Müdafaa-i Hukuk Heyeti ‘ni kurmuştur.Zaten I. Dünya Savaşı ve Balkan Savaşları’nda Avunya bir çok şehit vermiştir. Çanakkale Savaşı’nda yine Avunya’ya bağlı Koyuneli köyünden 80 kişi şehit olmuştur.Edremit Kaymakamlığı, Agonya Müdafaa-i Hukuk Heyeti başkanı Yakup Tütüncü’den Ayvalık Cephesine 50-60 gönüllü göndermelerini istemiştir. Avunya bu çağrıya 400 kişi göndererek Milli Mücadele’ye verdiği önemi göstermiştir. TBMM daha sonra Yakup Tütüncü’ye kırmızı şeritli İstiklâl madalyası vermiştir. Avunya’dan giden gönüllüler cephede savaşırken Avunyalılar Anzavur, Edincikli, Bacak Hasan çeteleri ve Yunanların zulümlerine uğramıştır. Karesi Vilayetiı’nin Edremit Kazası’na bağlı Avunya Nahiyesi 1936 yılında dağıtılmıştır. Bugün Avunya’nın merkez köyü Hamdibey (eski adıyla Koyuneli)’dir.

Coğrafya

Kaz dağları ve diğer dağlar bölgenin yer şekillerini oluşturmaktadır.Dağlarda özellikle çam ve meşe ağaçları vardır. Gönen Çayı’nın bu yöredeki kısmına Agonya Çayı ve Koca Çay denir.Avunya’da tütüncülük bunun yanında buğday ekimi ve biber tarımı da gelişmiştir. Avunya’nın Kurtuluş Savaşı döneminde 36 köyü vardır. Bu köylere Büyük Avunya, Yenice civarındaki köylere Küçük Avunya denilmektedir.Bugün bu köylerin Hamdibey Belediyesi, Akçakoyun Belediyesi ve Kalkım Belediyesi’nin içindedir.